دسته: گزارش کارآموزی گزارش کارآموزی كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال در 85 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
گزارش کارآموزی كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال در 85 صفحه ورد قابل ویرایش
پیشگفتار
واحدهای روغن كشی بر اساس نزدیكی - ماده اولیه بخصوص تخم پنبه احداث می‌شوند كه این مناطق بیشتر در استانهای مازندران، گیلان و خراسان می‌باشند. یكی از این واحدهای روغن كشی كشور كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال واقع در استان مازندران، شهرستان ساری (در دوازده كیلومتر شهر ساری) می‌باشد.
این كارخانه در سه شیفت كار می‌كند و دارای سیستم بازیابی فاضلاب و تصفیه آب می‌باشد كه پسابهای بازیابی شده جهت شروب نمودن زمینهای مزروعی كارخانه استفاده می‌شود.
این كارخانه روغن كشی دو واحدی می‌باشد كه واحد شماره 1 آن نیز (كشت و صنعت شمال) تولید روغن و واحد شماره 2 آن (ام. ام) صابون پزی است.
به طوری كه گفته شد محصول اصلی كارخانه كشت و صنعت شمال، روغن نباتی است كه به دو صورت دان و جامد عرضه می‌گردد و در كنار این محصول اصلی، محصول فرعی، خلط صابون تولید شده نیز در واحد 2 به صابون تبدیل می‌شود. واحد تولید گاز اكسیژن و هیدروژن در داخل كارخانه وجود دارد كه گاز هیدروژن تولید شده، جهت پروسس هیدروژناسیون صورت می‌گیرد و اكسیژن تولیدی در مخازن پر شده و جهت استفاده بخشهای خصوصی و دولتی به خارج از كارخانه برده می‌شود.
در ضمن طرح توسعه كارخانه نیز در دست اقدام است كه تا حدودی اجرا گردیده، ولی هنوز مورد بهره برداری قرار نگرفته است. و لازم به تذكر است كه مدیریت كارخانه تحت نظارت بانك صنعت و معدن می‌باشد و محصول تولیدی كارخانه با نام (( روغن غنچه )) به بازار عرضه می‌گردد.
مقدمه
روغنها و چربیها از زمانهای بسیار دور یكی از اجزا اصلی و مهم تشكیل دهنده غذای انسان بوده است. كه یك گرم آن در حدود 2/9 كیلوكالری انرژی در بدن تولید می‌كند. همچنین غذای طبخ شده در روغن و چربی مزه و طعم مطلوبی را در بر خواهد داشت.
با تغییر ساختار اجتماعی در دورانی كه ما در آن زندگی می‌كنیم، دگرگونی و چگونگی تولید مواد مورد نیاز جامعه به خصوص مواد غذایی امری اجتناب ناپذیر است در حال حاضر با توسعه كشت دانه‌ها و میوه‌های روغنی فقط 15 % از نیاز چربی و روغن مصرفی مردم را می‌توانیم تامین نمائیم. از این جهت باید میزان قابل ملاحظه ای روغن خام از خارج وارد كشور شود، لذا برای افزایش راندمان استخراج روغن از منابع روغن و تصفیه روغن نیاز به تكنولوژی جدید روغن می‌باشد.
در كشورهای صنعتی یك نفر در طول عمر خود در حدود 3 تن روغن و چربی مصرف می‌كند كه بیش از نصف این مقدار به صورت روغن یا چربی غیر قابل رویت موجود در مواد غذایی مانند پنیر، سوسیس، كالباس، گوشت و نظیر اینها می‌باشد.
اهمیت اقتصادی چربیها و روغنها در جهان و ایران
غذا مسئله مهمی است كه نیاز انسانها را برطرف می‌كند. كار اساسی كشاورزان و كارخانه‌های صنایع غذایی این است كه نیاز مواد غذایی انسانها را تامین كنند. با توجه به افزایش رشد جمعیت در جهان نیاز به مواد غذایی نیز افزایش می‌یابد و همزمان باید تقاضای مواد غذایی مورد نیاز مردم با امكانات و شرایط موجود تامین شود.
تاریخچه روغن نباتی در ایران
تا حدود سال 1330 از روغن حیوانی استفاده می‌كردیم و بعد از این تدریجاً با افزایش جمعیت و كمبود تولید روغن حیوانی افزایش قیمت باعث گردید كه از روغن نباتی استفاده نمایند كه از هلند و آمریكا وارد می‌كنند. از سال 1331 تا 1344 با شرایطی كه در ایران انجام شده بود تجار و صنعتگران شروع به آوردن كارخانه‌های روغن نباتی نمودند تا در عرض 12 تا 13 سال كارخانه در ایران شروع به كار نمود و روغن نباتی جامد هم از خارج وارد می‌كردند و همه این كارخانه‌ها از پنه دانه استفاده می‌كردند. در سال 1346 دولت ورود روغن نباتی جامد را غیر مجاز اعلام كرد و رقابتی بین كارخانه‌ها به وجود آمد و سطح تولید بالا رفت و بعضی‌ها شكست خوردند و بعضی‌ها هم در كارشان موفق شدند. مثلاً یكی از كارخانه‌های روغن نباتی، پارس (قو) است كه در سال 1339 تاسیس شد و تولید آن در روز 15 تا 20 تن بود و امروزه بیشتر از 600 تن در روز تولید می‌كند.
در حال حاضر در ایران در حدود 16 كارخانه روغن نباتی داریم بعضی از این كارخانه‌ها در حدود 300 تن تولید دارند.
مثلاً: 1 – روغن نباتی پارس (قو، اطلس)
2 – روغن نباتی بهشهر (شاه پسند، بهار، مایع لادن)
3 – روغن نباتی ورامین
4 – فاز اصفهان
5 – شیراز (نرگس)
6 – روغن نباتی جهان
تا قبل از سال 1345 از پنبه دانه استفاده می‌كردند و بعد از آن از روسیه، بلغارستان، رومانی روغن نیمه تصفیه آفتابگردان وارد می‌نمودند و بعد از آن در نتیجه نیاز، روغن سویا از آمریكا جنوبی و ایالات متحده وارد نمودند به طوریكه الان نزدیك 100 % مواد خام از دانه سویا است و از آرژانتین و برزیل وارد می‌نمایند و بعد از آن شركت سهامی توسعه كشت دانه‌های روغنی آمدند و كشاورزان را در كشت دانه سویا و آفتابگردان تشوق نمودند ولی با وجود اینها كفاف مصرف را نكرد و در این سالهای اخیر در حدود 6 تا 5/6 درصد روغن تولیدی ایران در داخل ایران تولید می‌شود و بقیه از خارج وارد می‌شود.( در سال 1362)
فصل 1
1 – 1 تاریخچه كارخانه كشت و صنعت شمال
در سال 1355 همزمان با اجرای طرح و نصب ماشین آلات، به سبب بازده كم مالی طرح اولیه، موضوع توسعه ظرفیت واحد به منظور بهره گیری بیشتر از هزینه‌های ثابت طرح و افزایش سود آوری آن مورد مطالعه قرار گرفت و سپس برای تهیه طرح تكمیلی جهت افزایش ظرفیت تولید روزانه تا میزان 250 تن روغن نباتی و متعاقب آن سفارش و نصب ماشین آلات مربوطه اقدام گردید. این طرح علاوه بر توسعه واحد تصفیه روغن، توسعه واحد روغن كشی را نیز از طریق احداث خطوط روغن كشی دانه سویا و آفتابگردان (علاوه بر پنبه دانه) در بر می‌گرفت كه به واسطه برخی نارساییها و محدودیتهای ارزی با تدارك تعدادی از ماشین آلات در نیمه راه باقی مانده است.
واحد شماره 2 در داخل شهر ساری قرار داشته و دارای قدمتی بیش از 47 سال می‌باشد. این واحد در ابعاد كوچكی شامل قسمتهای پنبه پاك كنی، روغن كشی پنبه دانه، تصفیه روغن خام و صابون سازی بوده است، كه در حال حاضر به سبب فرسودگی بیش از حد ماشین آلات قسمتهای پنبه - پاك كنی صابون سازی و تصفیه با ظرفیتهای كمتر قابل بهره گیری بوده و قسمت روغن كشی به طور كلی از زنجیره تولید خارج گردیده است. واحد شماره 2 به علت قرار گرفتن در داخل شهر ساری از طرف سازمان حفظ محیط زیست منطقه ملزم به انتقال و تعطیل در محل فعلی می‌باشد. پساب صنعتی آلوده بوی نامطبوع حاصل از خلط صابون، پرزهای معلق پنبه و سایر آلودگی‌های ناشی از احتراق دیگهای بخار در هوای محیط از یكسو، و روشهای قدیمی و غیر اقتصادی تولید روغن و صابون از سوی دیگر از عوامل تشدید كننده مساله می‌باشد.
پروانه تولید، دانش فنی و برخی ماشین آلات و تجهیزات قابل استفاده این واحد به عنوان موارد قابل بهره‌گیری در طرح جامع شركت (توسعه واحد یك) مد نظر قرار گرفته اند.
1 –2 تولیدات اصلی و جانبی كارخانه كشت و صنعت
تولیدات كارخانجات كشت و صنعت شمال را می‌توان به دو گروه محصولات اصلی و محصولات جانبی (by–product) تقسیم بندی نمود. پنبه محلوج، روغن نباتی جامد و صابون رختشوئی محصولات اصلی ولینترجین، زیرجین، لینترهای 1 و 2، پوسته و كنجاله، محصولات جانبی واحد2 را تشكیل می‌دهند، در واحد یك نیز روغن نباتی، به عنوان محصول اصلی و لینترهای 2 و 1، پوسته، كنجاله، خلط صابون، گلیسیرین و اسیدهای چرب و اكسیژن به عنوان محصولات جانبی، تولید می‌شود. ضمناً در واحد یك، قوطیهای حلبی مورد نیاز جهت بسته بندی روغنهای نباتی نیز در ظرفیتهای مختلف (2، 4، 10 پوند و 17 كیلو) تولید می‌گردد. در این بخش شرح مشخصات، استانداردها و موارد مصرف تولیدات كارخانجات ارائه گردیده است.
1 – 3 شرح تولیدات اصلی و جانبی
الف – پنبه محلوج:
عبارت است از الیاف طبیعی گیاه پنبه كه از جدا سازی وش به پنبه محلوج بدست می‌آید. مقدار پنبه بدست آمده صرف نظر از درجه بندی آن 33 درصد وزن وش را تشكیل می‌دهد.
ب – روغن نباتی:
عبارت است از روغن خوراكی بدست آمده از دانه‌های روغنی از قبیل دانه پنبه، سویا، آفتابگردان، زیتون، ذرت، بادام زمینی، خرما، انگور، گوجه فرنگی، نارگیل و ….. كه به دو صورت جامد (هیدروژنه) و مایع (اشباع شده) مورد عرضه و مصرف قرار می‌گیرد. مقدار روغن موجود در دانه هائی نظیر پنبه دانه 17 تا 23 درصد، سویا 14 تا 23 درصد، آفتابگردان 28 تا 35 درصد و خرما 50 تا 70 درصد وزنی را تشكیل می‌دهد كه البته جدا سازی تمامی مقادیر مذكور میسر (یا اقتصادی) نبوده و برای مثال حدود 16 درصد روغن پنبه دانه در روشهای معمول جداسازی (OR SOLVENI MILLING EXTRACTION) قابل استحصال می‌باشد.
ج – صابون رختشوئی:
ماده پاك كننده ای است (قدیمی ترین ماده شوینده شناخته شده) كه از نمك حاصل از تركیب اسیدهای چرب با مواد قلیائی نظیر سود بدست می‌آید.
اسیدهای چرب مورد استفاده در صابون سازی می‌تواند از خلط صابون (TRIGLYCERIDE) حاصل از تصفیه روغن خام نیز بدست آید.
با افزایش توسعه تكنولوژی روغن در جهان، تاثیر چندانی در مصرف روغن كشورمان نداشته است. اما در ایران الگوی مصرف چربیها وروغنها در 30 سال گذشته تغییر كرده است چربیهای هیدروژنه 76 %، كره 14% و روغن مایه 10 %.
1 – 4 محصولات جانبی كارخانه‌های روغن‌كشی
پس از مرحله روغن كشی از دانه‌های روغنی محصول باقیمانده كنجاله نامیده می‌شود كه یكی از مهمترین مواد تامین كننده، تغذیه دام و طیور به شمار می‌آید. با توجه به كمبود شدید خوراك دام در ایران كه باید در هر سال بیش از 500 هزار تن انواع علوفه از خارج وارد كشور شود، اهمیت كنجاله بیشتر احساس می‌گردد. بهترین نوع كنجاله برای نام كنجاله، سویا می‌باشد. زیرا حاوی 50 % پروتئین است. كنجاله آفتابگردان نیز از كیفیت خوبی برخوردار است.
فصل دوم
2 – 1 تبدیل لوبیای سویا به روغن
یكی از كاربردهای اصلی لوبیای سویا استخراج روغن و تبدیل باقی مانده آن به خوراك انسان و حیوان می‌باشد. بلغور لوبیا حاوی تركیباتی است كه باید توسط حرارت مرطوب غیر فعال گردد در غیر این صورت باعث اختلال رشد حیوانات می‌گردد. برای مصارف غذائی فرآیند صرفاً شامل حرارت دادن و آسیاب كردن مواد چربی گرفته است. مثلاً در تهیه آرد یا جدا كردن پروتئین به صورت كنسانتره و ایزوله، این مراحل انجام می‌شوند. شكل شماره 4 شمای كلی تبدیل لوبیای سویا به روغن، بلغور و مشتقات مربوطه دیگر توسط استخراج با حلال را نشان می‌دهد.
در صنعت فرآیند یا روغن كشی از پرسهای هیدرولیكی و پرسهای مكانیكی پیچی(screw press) توام با حلال استفاده می‌شود. در اثر توسعه صنعت سویا، استخراج و بازیافت روغن توسط حلال تقریباً به 100 % رسیده است.
2 – 2 ذخیره سازی
در مقایسه با سایر محصولات زراعی لوبیای سویا شرایط بی نظیری دارد: حدود 95 درصد سویا برای فرآیندسازی یا صادرات به فروش می‌رسد. ترتیب جریان حمل سویا از مزرعه برای فروش و صادرات از مرحله انبار كردن آغاز می‌گردد. فرآیند سالیانه سویا در آمریكا حدود 900 میلیون بوشل است، ولی تولید روغن و بلغور آن در حدود 10 تا 12 ماه به طول می‌انجامد، تمام فرآیند كنندگان دارای ظرفیت ذخیره سازی نسبتاً بالایی هستند تا بتوانند مایحتاج كافی برای فرآیندسازی داشته باشند بسیاری از روغن كشی‌ها بین 5 تا 7 میلیون بوشل را ذخیره سازی می‌كنند. بعضی از كارخانه‌های روغن كشی و استخراج تا 1200 تن محصول را در روز تبدیل می‌كنند، اگر تمام ظرفیت انباری موجود به لوبیای سویا اختصاص یابد این كارخانجات می‌توانند چندین ماه محصول داشته باشند و اگر انبار ذخیره سازی نزدیك مزارع تولید سویا قرار داشته باشد، قیمت آن در شروع فصل برداشت كمتر بوده و در 6 تا 11 ماه بعد قیمت آن افزایش پیدا می‌كند.
2 – 12 هیدروژناسیون
عمده روغن سویائی كه برای مصارف غذائی تولید می‌شود هیدروژنه می‌كنند تا به مارگارین، شورتینگ و روغنهای طباخی تبدیل گردد. عنصر نیكل به عنوان كاتالیزور در عمل هیدروژناسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عمل هیدروژناسیون به چند طریق بدست می‌آید. در ورش اول، نیكل فرمات را در 245 – 240 درجه سانتی گراد با دو تا چهار قسمت روغن حرارت می‌دهند. در روش دوم، هیدروكسید نیكل را روی خاك گزلگور از طریق واكنش دادن محلول نیترات نیكل با قلیا رسوب می‌دهند. در روش سوم، نیكل از طرق الكترولیتیكی بدست می‌آید. كاتالیزور نیكل را از طریق حرارت دادن تا حدود 534 درجه سانتی گراد با هیدروژن فعال می‌كنند. از كاتالیزورهای پلاتینیوم یا پالادیوم نیز می‌توان برای هیدروژناسیون استفاده كرد ولی قیمت این فلزات خیلی زیاد است.
افزودن هیدروژن به بندهای غیر اشباع شده با هر یك از این سه كاتالیزور، واكنش پیچیده ای است تصور می‌شود این واكنش‌ها با مكانیزم هوریوتی ولائی پیش روند. یك اتصال مضاعف كه روی سطح كاتالیزور جذب می‌شود یك اتم فعال شده هیدروژن را اضافه می‌كند. اتم دوم هیدروژن و تعداد زیاد دیگر آنقدر اضافه می‌شوند تا تمام اتصالهای مضاعف به صورت اشباع درآیند یا اینكه یك مولكول هیدروژن به وسیله كاتالیزور جذب گردد تا اتصالهای مضاعف جدیدی تولید كند. از این رو وقتی مولكولهای اسید چرب از كاتالیزور رها می‌گردند ایزومرهای سیس و ترانس تشكیل می‌شوند تاثیر پالادیوم در به وجود آوردن ایزومر بیشتر از كاتالیزور نیكل و پلاتینیوم است. با اولئیك استر و دوتریوم، میزان استر غیر اشباع شده ای كه بعد از 80 % اشباع شدن باقی می‌ماند در حدود 10 اتم دوتریوم از اتمهای كربن 5 تا 31 خواهد بود از این رو فرآورده‌های چرب هیدروژنه صنعتی حاوی ایزومرهایی هستند كه در روغن اولیه غیر اشباع آنها قبلاً وجود نداشته اند.
سه نوع هیدروژنه كردن اجراء می‌شود:
الف) هیدروژنه كردن انتخابی.
ب) هیدروژنه كردن غیرانتخابی برای تولید شورتینگ و مارگارین.
ج) هیدروژنه كردن توام از دو روش اول، كه این روش در تولید فرآورده‌های استئارین استفاده می‌شود. در روش هیدروژناسیون انتخابی درجه حرارت به 175 درجه سانتی گراد افزایش یافته و فشار هیدروژن psi 5 می‌گردد میزان افزودن كاتالیزور 05/0 درصد است. در روش هیدروژناسیون غیر انتخابی از حرارت كمتر از 125 درجه سانتی گراد و فشار هیدروژن بیش از psi 50 استفاده می‌شود برای تولید فرآورده‌های استئارین از درجات حرارت و فشارهای زیادتر 200 درجه سانتی گراد و psi 50 بكار می‌رود، مقدار كاتالیزور 05/0 درصد است. برای حالت غیرانتخابی مقدار انتخاب پذیری روغن را از روی سرعت هیدروژن گیری تعیین می‌كنند. برای مثال، سرعت اولئات، لینولئات و لینولنات 1، 5/7، 5/12 است برای مثال، لینولئات 5/7 برابر زودتر از اولئات تحت این شرایط هیدروژن می‌پذیرد در شرایط انتخابی، سرعت نسبی یا انتخاب پذیری عبارت است از 1 و 500 و 100 افزایش درجه حرارت یا غلظت كاتالیزور میزان انتخاب پذیری برای لینولئات یا لینولنات را افزایش می‌دهد. اما اگر بهم زدن یا فشار هیدروژن زیادتر شود انتخاب پذیری كمتر خواهد شد. هیدروژناتورها عمدتاً سه نوع هستند: در سیستم هیدروژن سازی غیر مداوم هیدروژن داخل روغن در طی احیاء سیركوله نمی شود ولی در روش دوم هیدروژن به صورت غیرپیوسته سیركوله می‌گردد و همچنین در سیستم هیدروژن سازی پیوسته نیز هیدروژن را مورد استفاده مجدد قرار
می‌دهند. بیشتر هیدروژناتورها به صورت غیر پیوسته طراحی شده با سیستمی كار می‌كنند كه هیدروژن مجدداً مورد استفاده قرار نمی گیرد. محصولاتی كه به صورت هیدروژنه عرضه می‌گردند.
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
برچسب ها : گزارش کاراموزی كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال , کاراموزی كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال , کارورزی كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال , دانلود گزارش کارآموزی كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال , كارخانه روغن كشی كشت و صنعت شمال , كارخانه , روغن كشی , كشت , صنعت , شمال
