گزارش کارآموزی شركت كشت و صنعت گرگان (شهره) در 77 صفحه ورد قابل ویرایش
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
گزارش کارآموزی شركت كشت و صنعت گرگان (شهره) در 77 صفحه ورد قابل ویرایش
تقدیر و تشكر
حمد و ستایش، ذات كبریای غیب منیع لایدركی را شایسته است كه از كوچكترین ذرات تا اعظم اجرام لاتعد و لاتحصی را به قدرت كامله و حكمت بالغه در نهایت اكمال و اتقان، خلعت خلقت پوشانید و به آدمیان نیروی عقل و ادراك عطا فرمود تا «علی قدر مراتبهم»، به فحض در كیفیات و روابط ضروریه منبعث از حقایق اشیاء پردازند و به كشف اسرار مكنونه و مكتومه در عالم طبیعت توفیق حاصل نماید و دل ذره را بكشافند و آفتابها در میان آن مشاهده كنند و در آسمان منیع آن ذات كبریا سر تعظیم فرود آرند و «بما عرفناك حق معرفتك» ناطق شوند. حال كه به فضل و عنایات و توفیقات الهی، این قدرت به من ارزانی داشته شد كه با اندیشه خویش قدمی هرچند كوچك در علمآموزی و آشنایی با دنیای اسرارآمیز طبیعت بردارم و این گزارش را به سرانجام رسانم، بر خود وظیفه میدانم كه با الهام از مكتب حیاتبخش اسلام كه: «من لم یشكر المخلوق، لم یشكر الخالق»، بدینوسیله از عزیزان و سرورانی كه صادقانه و بدون چشمداشت در انجام این گزارش كار مرا یاری نموده و از راهنماییهای صمیمانهشان دریغ ننمودهاند، تقدیر و تشكر نمایم.
از پدر و مادر گرامیام كه با توجه به مشكلات تحصیل، همكاری صمیمانه خود را در زندگی ابراز داشتند و پشتیبان و یاور بنده بودهاند، نهایت سپاسگذاری را دارم.
در پایان از تمامی كسانی كه به هر طریقی در انجام این تحقیق مرا یاری نموده و از هیچ كمكی دریغ ننمودهاند، ولی در اینجا نامی از آنها برده نشده است، ضمن پوزش خالصانه، صمیمانه تقدیر و تشكر میگردد.
فهرست مطالب
1-1 مقدمه و تاریخچه كنسروسازی.. 1
1-2 معرفی كشت و صنعت گرگان.. 10
1-3 محصولات تولیدی شركت... 11
1-4 اصول و مراحل مختلف خط تولید محصولات كنسروی.. 13
1-4-1 انتخاب مواد اولیه. 13
1-4-1-1 میوه و سبزی.. 13
1-4-1-2 مواد اولیهی نیمه آماده. 13
1-4-2 درجهبندی مواد اولیه. 16
1-4-3 تمیز كردن مواد اولیه. 17
1-4-4 آماده كردن مادهی اولیه. 17
1-4-4-1 جدا كردن پوست میوه. 18
1-4-4-2 دمگیری و جدا كردن هسته. 19
1-4-4-3 قطعه قطعه كردن.. 19
1-4-4-4 استفاده از خلاء برای خارج كردن اكسیژن، هوا و گازها (آبدهی در خلاء). 19
1-4-5 بلانچینگ.... 20
1-4-6 فرمولاسیون.. 22
1-4-7 پر كردن در قوطی.. 23
1-4-8 خارج كردن اكسیژن و گازها 24
1-4-8-1 خارج كردن هوا با استفاده از دما 25
1-4-8-2 خارج كردن هوا با استفاده از روشهای مكانیكی.. 25
1-4-8-3 خارج كردن هوا با استفاده از تزریق... 25
1-4-9 درببندی قوطیهای كنسرو. 25
1-4-10 فرآیند دمایی كنسروها 26
1-4-10-1 پخت محصول.. 26
1-4-10-2 دما دادن به منظور استریلیزاسیون محصول.. 27
1-4-10-3 دستگاهها و روشهای دما دادن كنسروها 27
1-4-11 سرد كردن قوطیهای كنسرو. 28
1-4-12 كدگذاری و برچسبزنی قوطیهای كنسرو. 28
1-4-13 كارتنگذاری و نگهداری قوطیها 29
1-4-14 میكروبیولوژی كنسروها 30
1-5 خط تولید ذرت شیرین كارخانهی شهره. 30
1-5-1 ذرت فریز شده. 33
1-5-2 كنسرو ذرت شیرین.. 34
1-5-3 مخزن آب نمكزنی.. 36
1-5-4 كوكر كولر. 37
1-6 خط تولید خوراك بادمجان كارخانهی شهره. 38
1-7-1 فلوچارت تولید كنسرو لوبیاچیتی با سس.... 40
1-7-2 فلوچارت تولید فرآوردههای گوجهفرنگی.. 41
1-8 تاسیسات و تجهیزات كارخانه. 42
1-8-1 سردخانه و انجماد. 42
1-8-1-1 تجهیزات تولید و توزیع سرما 43
1-8-1-2 ساختمان سردخانه. 44
1-8-2 دیگ بخار. 46
1-8-3 انبارهای كارخانه. 49
1-8-4 تصفیهی فاضلاب (تصفیهی آب صنعتی). 51
1-9 بخش كنترل كیفی محصول و آزمونهای آن.. 53
1-9-1 آب كارخانه. 53
1-9-1-1 آزمونهای آب كارخانهی شهره. 54
1-9-2 آزمونهای فیزیكی ـ شیمیایی كارخانهی شهره. 58
1-9-3 آزمونهای میكروبی كارخانهی شهره. 63
1-10 نتیجهگیری.. 65
1-11 پلان كارخانه شهره. 66
1-12 جداول.. 67
1-13 اشكال.. 69
فهرست جداول
جدول 1: برخی از روشهای نگهدای غذا....................................................................................................... 59
جدول 2: تخمین آب مورد احتیاج برای فرآیند كنسرو میوه و سبزیها.............................................. 59
جدول 3: بخار آب مصرفی واحدهای مختلف در كارخانه......................................................................... 59
جدول 4: زمان و دما برای نابود كردن كلستریدیوم بوتولینوم در غذاهای كم اسید........................... 60
جدول 5: درصد پری قوطی خوراك بادمجان (متوسط)............................................................................. 60
فهرست اشكال
شكل 1: دستگاه آنزیمبر بلانچر ...................................................................................... 61
شكل 2: پركن محلول خودكار (فیلر).............................................................................. 61
شكل 3: اتوكلاو مداوم FMC برای استریل كردن قوطیها............................................ 62
شكل 4: دستگاه اگزاستینگ با آب داغ.......................................................................... 62
-1 مقدمه و تاریخچه كنسروسازی
كلمه كنسروسازی از لغت یونانی conservar به معنی حفظ كردن مشتق شده است. به طور كلی، كنسروكردن در صنایع غذایی عبارت است از ایجاد شرایطی كه بتوان تحت آن شرایط محصول موردنظر را برای مدتهای طولانی حفظ نمود. كنسرواسیون غذا با استفاده از گرما، تاریخچه نسبتاً كوتاهی دارد. در اواخر قرن 18، هنگام لشگركشی ناپلئون به روسیه، تعداد زیادی از سربازان فرانسه به علت مسمومیتهای غذایی تلف شدند و دولت فرانسه برای رساندن غذای سالم به لشگریانش، یك جایزهی 12000 فرانكی برای كشف روش كنسرواسیون غذا تعیین كرد. قنادی فرانسوی پس از سالها زحمت، موفق شد غذا را با جوشاندن در ظرف و لحیم كردن درب آن در همان دمای معین برای مدتی حفظ كند و جایزه مزبور را ببرد. این عمل به نام «appertization» نامیده شد كه اساس كنسرواسیون غذا را تشكیل میدهد.
نیكلاس آپرت نتوانست علت فاسد شدن غذا را با این روش توضیح دهد، ولی در ادامه با كشف میكروب توسط پاستور در سال 1864 لویی پاستور بیان داشت كه عامل فساد در مواد غذایی كنسری، میكروب است. شیشه و قوطی حلبی در اوایل قرن نوزدهم (1810) توسط صنعتگری انگلیسی به ثبت رسید. در سال 1823، قوطی حلبی با سوراخی در بالای آن به نام canister نامیده شد و به بازار آمد. نام انگلیسی can و روش كنسرواسیون غذا با استفاده از گرما در قوطی حلبی و یا شیشه به نام canning از آن مشتق شده است.
و در ادامه صنعت كنسروسازی با تلاشهای افراد زیادی همچون شریور تكامل و توسعه یافت. امروزه كه فقط 150 سال از تولید غذاهای قوطی شده میگذرد، این صنعت به جایی رسیده كه توانسته است هزاران نوع غذایی ساده و پخته آماده در اختیار مصرف كنندگان بگذارد. در كشور عزیزمان ایران، اولین كارخانه كنسروسازی در سال 1316 برای تولید كنسرو ماهی در بندرعباس تاسیس شد و در حال حاضر تعداد كارخانههای كنسروسازی كشور متجاوز از 150 واحد است كه در نقاط مختلف كشور و بویژه قطبهای تولید مواد اولیه مربوطه، مستقر میباشند.
1-2 معرفی كشت و صنعت گرگان
شركت كشت و صنعت گرگان در تاریخ 21/12/1352 تاسیس و تحت شمارهی 34 در ادارهی ثبت استان گلستان به ثبت رسیده است و در تاریخ 7/12/1355 پروانهی بهرهبرداری آن به شمارهی 395/45 با تایید وزارت صنایع وقت تحت عنوان كشت و صنعت صادر گردیده است. مركز اصلی آن در گرگان و فعالیت اصلی آن بر اساس مادهی 3 اساسنامه، عبارت است از انجام كلیهی عملیات مربوط به كشت و صنعت و انجام هرگونه فعالیتهای مربوط به تولید، تبدیل، عرضه و فروش محصولات اصلی و فرعی و همچنین بهرهبرداری از سردخانه به ظرفیت سه هزار تن است.
لازم به ذكر است در گذشتهای نه چندان دور، محصولات این شركت با نام یك و یك تولید میشد، ولی در حال حاضر تمام محصولات این شركت با نام شهره تولید و به بازار عرضه میگردد.
1-3 محصولات تولیدی شركت
این شركت بالغ بر 30 نوع محصول تولید میكند كه عبارتند از:
رب گوجهفرنگی حلب 17 كیلویی؛
رب گوجهفرنگی حلب 5 كیلویی؛
رب گوجهفرنگی حلب 1 كیلویی؛
رب گوجهفرنگی حلب 5/0 كیلویی؛
رب گوجهفرنگی 70 گرمی؛
رب گوجهفرنگی شیشهای 750 گرمی؛
خیارشور حلب 17 كیلویی؛
خیارشور حلب 5 كیلویی
خیارشور قوطی 1 كیلویی درجهی یك؛
10. خیارشور شیشهای 750 گرمی ریز درجهی یك، G1؛
11. خیارشور شیشهای 750 گرمی متوسط درجهی دو، G1؛
12. زیتون شور شیشهای 750 گرمی درشت؛
13. زیتون شور شیشهای 750 گرمی متوسط؛
14. زیتون شور شیشهای 350 گرمی متوسط؛
15. ترشی سیر شیشهای 750 گرمی؛
16. ترشی سیر شیشهای 350 گرمی؛
17. ترشی لیتهی بادنجان شیشهای 750 گرمی؛
18. ترشی لیتهی مخلوط شیشهای 750 گرمی؛
19. ترشی حبهی مخلوط شیشهی 750 گرمی؛
20. كنسرو خوراك بادنجان 500 گرمی؛
21. كنسرو خوراك بادنجام 300 گرمی؛
22. خوراك لوبیا سبز؛
23. كنسرو لوبیا سبز؛
24. كنسرو نخودفرنگی؛
25. كنسرو لوبیاچیتی؛
26. كنسرو باقلا سبز؛
27. كنسرو ذرت شیرین؛
28. كنسرو مخلوط سبزیجات؛
29. كنسرو خوراك كدو؛
30. كمپوت گلابی؛
31. كمپوت گیلاس؛
32. مربای توتفرنگی؛
33. مارمالاد توتفرنگی؛
34. مربای هویج؛
35. كنسرو لوبیاچیتی با قارچ؛
36. ترشی كدو شیشهای 750 گرمی؛
37. كنسرو اسفناج 500 گرمی.
1-4 اصول و مراحل مختلف خط تولید محصولات كنسروی
1-4-1 انتخاب مواد اولیه
1-4-1-1 میوه و سبزی
برای انتخاب مواد اولیهی كنسروها استانداردهای مشخصی وجود دارد كه شامل ویژگیهای مختلفی مانند وضعیت ظاهری، شكل، اندازه، ابعاد، رنگ، حالت فیزیكی، بافت ، یكنواختی محصول، شمارش و نوع میكروارگانیسمهای موجود در آنها، نحوه و ظروف بستهبندی میباشند كه مجموعهی آنها را specifications مینامند.
specifications یا به اصطلاح ویژگیهای تعیین شده توسط هر كارخانهی كنسروسازی، خاص همان واحد بوده و تهیه و اجرای آنها كار سادهای نیست. در صورت انتخاب مادهی اولیه، مهمترین اصل، توجه به انتخاب گونهی محصول است، زیرا گونههای مختلف طی مراحل مختلف كنسروسازی دارای رفتارهای گوناگون هستند و در نتیجه فرآوردههای با كیفیتهای مختلف از آنها بدست میآید.
1-4-1-2 مواد اولیهی نیمه آماده
الف) نشاسته:
انواع نشاسته از منابع اولیهی مختلف و با ویژگیهای متفاوت در كنسروسازی مورد استفاده قرار میگیرند. نشاسته برای حفظ قوام مواد غذایی و ثبات آنها در طی فرآیند دمایی در دمای بالا موثر است. همچنین در بهبود كیفیت بافت میوهها و سبزیها نقش مهمی دارند. از نشاسته گاهی برای حفظ طعم و مزهی محصول نیز استفاده میگردد.
ب) شكر:
از شكر برای فرمولاسیون قسمت مایع قوطیهای كمپوت و برای تغییر طعم و مزهی آنها استفاده میگردد. به علاوه شكر موجب تشدید اثر مواد موثر در طعم و بو در محصول میگردد. گاهی وجود شكر در فرمول موجب بهبود رنگ و تردی محصول میشود. در مورد كنسروسازیها نیز شكر موجب طعم و مزهی محصول میگردد، اما در مورد فرآوردههای گوجهفرنگی استفاده از شكر مناسب نیست، زیرا در مزهی ترش و مطبوع محصول اثر منفی دارد و رشد میكروارگانیسمها را در طی مراحل بعدی نگهداری تشدید میكند.
ج) كلرور سدیم (نمك طعام)
از نمك به عنوان چاشنی در اغلب سبزیها به منظور افزایش پذیرش آنها توسط مصرف كننده استفاده میشود. باید توجه داشت كه سه طعم اصلی شوری، ترشی و شیرینی، اثرات مختلفی روی یكدیگر دارند. نمك موجب كاهش ترشی اسیدها و افزایش شیرینی قندها میگردد و بنابراین، میتوان از آن در فرمولاسیون محصول موردنظر برای تغییرات و بهبود طعم بهرهگیری نمود.
از نمك در فرمولاسیون انواع آب نمك (brine) مورد مصرف در كنسرو هم استفاده میگردد كه كاربرد آنها به عنوان قسمت مایع قوطیهای كنسروسازیها و پارهای از فرآوردههای گوشتی ضروری است.
د) اسیدهای آلی
اسیدهای آلی طبیعی مانند تارتاریك، مالیك، سیتریك، آبلیموی تازه و اسیدهای حاصل از تخمیر، مانند اسید لاكتیك، اسید استیك و اسیدهای معدنی مانند اسید فسفریك و ارتوفسفریك، به اشكال مختلف در كنسروسازی كاربرد دارند.
1-4-14 میكروبیولوژی كنسروها
آلودگی و فساد در قوطی كنسرو در اثر دو عامل مهم ممك است اتفاق بیافتد: یكی در اثر عدم كفایت فرآیند دمایی كه در این حالت فرم فعال یا اسپورمیكروارگانیسمهای زندهی مانده در قوطی فعالیت كرده و موجب فساد میشوند و دیگری آلودگیای كه بیشتر در اثر آلودگی آب ویژهی سرد كردن قوطی یا نشتی شدن قوطیها در اثر زنگزدگی یا عوامل مكانیكی و غیره ممكن است اتفاق بیافتد.
1-5 خط تولید ذرت شیرین كارخانهی شهره
از ذرت دو نوع محصول به دست میآید:
1. ذرت فریز شده 2. كنسرو ذرت شیرین
برای هر دو محصول، نصف مسیر مشابه میباشد، بدین ترتیب كه ابتدا درصد افت ذرتهایی كه توسط كشاورز وارد كارخانه میشوند، باید توسط كارشناس مربوطه مشخص شود. درصد افت ذرت عبارت است از: خشكی، نارس بودن، ریزی و آفتزدگی. برای محاسبهی درصد افت ذرت، وزن یا تعداد مشخصی از ذرت را جدا كرده، نسبت وزن ذرتهای آسیبدیده به كل وزن یا نسبت تعداد ذرتهای آسیب دیده به تعداد كل را محاسبه نموده، درصد افت محصول را بدست میآورند.
پس از پذیرش محصول توسط كارشناس، در بسیاری مواقع، ذرت تا زمان فرآوری در سردخانه در دمای 15-10 درجه سانتیگراد نگهداری میشود. سپس وارد خط تولید شده كه به ترتیب مراحل زیر بر روی ذرت جهت تولید محصول انجام میگیرد:
بلالها بر روی نوار نقاله ریخته شده كه در حین بالا رفتن و عبور از تونل، بخار به آنها دمیده میشود تا كرم و حشرات موجود در ذرت از بین بروند. سپس سر و دم ذرت در یك دستگاه به فاصلهی 5-1 سانتیمتر زده میشود. پس از آن ذرت بدون دم به دستگاهی به نام پوستگیری وارد میشود كه در آن توسط چرخش غلتكهای دوگانهای كه برخلاف جهت یكدیگر حركت میكنند، به روش سایشی پوستهای ذرت جدا میشوند.
سپس توسط كارگران، قسمتهای خراب و سیاه ذرت به همراه ساقه، توسط چاقو بریده میشود كه در این قسمت ضمن عبور بلالها از روی نوار نقاله، جداسازی بلالهای خراب و نارس و بلالهای ریز هم صورت میگیرد. در این مرحله، گاهی اوقات در صورت لزوم ذرت بدون دم و ساقه را كه ممكن است آفت داشته باشد، در داخل ظرف بزرگی پر از آب نمك میاندازند تا آفتها و كرمها از آن جدا گردند. سپس ذرت بدون دم و ساقه و پوست وارد قسمت دانكن میشود كه ذرت را از قسمت جلویی آن وارد ریلی كرده كه دارای غلطك میباشد و توسط چرخش تیغههای دستگاه، ذرت از غلاف جدا شده، به صورت دانه دانه درمیآید كه اگر اندازهی ذرت خیلی كوچك باشد، دانهها خوب جدا نمیشوند.
پس از آن مخزن سیار حاوی ذرت دان شده توسط لیفتراك دستی به قسمت بوجاری منتقل میشود كه در آنجا دانهها توسط نوار بالابر وارد دستگاه air cleaner میشود. طرز كار این دستگاه به این صورت است كه ابتدا ذرتها بر روی تكان دهنده اولیه ریخته شده و ذرات چسبیده از هم جدا میشوند. سپس دانههای ذرت از یك فن جدا كنند عبور كرده كه ضمن عبور از فن، اجسام سبك و ساقه و پوست ذرت توسط جریان هوا جدا میشوند و در ادامه دانههای ذرت بر روی تكاندهندهای ثانویه (الك)، ریخته شده كه در این قسمت چوب و ذراتی كه از منافذ الك درشتتر هستند، جدا شده و اینها جزو ضایعات بوده و به مصرف خوراك دام میرسد.
در ادامه دانههای ذرت یك سورتینگ اولیه میشوند و سپس توسط یك پمپ به نام هیدروپمپ بوسیلهی جریان آب و از طریق لولههای مربوطه، ذرت و آب با فشار وارد دستگاه شستشو میشوند. شایان ذكر است كه بعد از هیدروپمپ، یك شیر وجود دارد كه چون سنگهای بزرگ، سنگین میباشند و نمیتوانند بالا بروند، در داخل آن میمانند و در نیم ساعت یكبار دستگاه هیدروپمپ را خاموش كرده و سنگها را خارج میكنند. دستگاه شستشو شامل غلافگیر، سنگگیر و لپهگیر میباشد، بدین صورت كه غلافگیر از دو استوانهی تودرتو تشكیل شده كه میچرخند. استوانهی داخلی دارای سوراخهای بزرگی میباشد كه ذرات بزرگتر از دانه ذرت، غلظت ذرت توسط آن جدا شده و دانه ذرت از آن عبور میكند و وارد استوانهی خارجی میگردند كه به صورت طولی و كوچكتر است كه از این استوانه ذرتها عبور نمیكنند، بلكه سنگها و غلافها به همراه آب اضافی به مخزن پایینی وارد میشوند و آب اضافی مجدداً به لولهی هیدروپمپ برگشت میكند. بعد از غلافگیر، دانه ذرت وارد سنگگیر میشود كه از یك مخزن حوض مانند تشكیل شده است كه در آن در اثر اختلاف در جرم حجمی و سرعت جریان آب، سنگها از ذرتها جدا میشوند.
به این ترتیب كه سنگها كه جرم حجمی بالایی دارند، پایین رفته و پوستههای سبك در بالای آب جمع میشوند و ذرت از طریق لولهای به سمت لپهگیر میرود. در لپهگیر، لپهها از یك استوانه عبور میكنند و شستشوی نهایی دانه ذرت صورت میگیرد. سپس ذرت تمیز و شسته شده، وارد air cleaner میشوند كه در آن، جریان هوا بر روی صفحهای كه ذرتها روی آن قرار گرفتهاند، دمیده میشود و ذراتی كه سبك میباشد، خارج شده و سپس ذرت وارد دستگاه بلانچر میشود. از اهداف بلانچینگ، میتوان به غیرفعال كردن آنزیمها و تثبیت رنگ بافت و خروج هوای میان بافتی و پخت اولیه اشاره كرد.
قابل ذكر است كه بلانچر از یك استوانه كه در داخل آن یك هلیكس كه میچرخد و ذرتها با آن میچرخند و تا وسط آن آب وجود دارد، تشكیل شده است كه مدت زمان و دمای آن بسته به نوع بافت ماده تنظیم میشود (معمولاً برای ذرت بین 95-80 درجهی سانتیگراد و مدت زمان 15-8 دقیقه میباشد). بعد از خروج ذرت از بلینچر، آب سرد به منظور ایجاد شوك حرارتی و كامل شدن فرآیند آنزیمبری بر روی دانه ریخته میشود. پس از بلانچر sorting وجود دارد كه بوسیلهی نیروی انسانی، آشغالها و احیاناً كرمها جدا میشوند. پس از سورتینگ ذرت، میتوان 2 نوع محصول تولید كرد كه به شرح زیر میباشد:
1-5-1 ذرت فریز شده
دانه ذرت پس از sorting وارد هیدروكولر شده كه در آنجا دمای دانه و ذرت پایین آورده میشود. هیدروكولر دارای شیرهای آب سرد میباشد كه آب بر روی ذرت ریخته و ذرت را سرد میكند كه این عمل برای تسهیل و تسریع فریز كردن صورت میگیرد. پس از هیدروكولر، ذرت وارد تونل انجماد IQF میشود كه ذرتها را به صورت سریع و دانه به دانه منجمد میكند.
در تونل انجماد، ذرتها به دمای 30- درجهی سانتیگراد رسیده و منجمد میشوند. سپس در كیسههای پلاستیكی (معمولاً به صورت 20 كیلویی) بستهبندی میشوند و سریعاً به سردخانه انتقال داده میشوند و در دمای 18- درجهی سانتیگراد نگهداری میشوند و با حفظ چرخهی سرما به صورت فریز به بازار عرضه میگردند.
قیمت فایل فقط 4,000 تومان
برچسب ها : گزارش کاراموزی شركت كشت و صنعت گرگان (شهره) , کاراموزی شركت كشت و صنعت گرگان (شهره) , کارورزی شركت كشت و صنعت گرگان (شهره) , دانلود گزارش کارآموزی شركت كشت و صنعت گرگان (شهره) , شركت , كشت و صنعت , گرگان , شهره